S-adenosylmethionine (SAMe) is een zwavelhoudend aminozuur met een diversiteit aan functies in het lichaam. Het is onder meer de belangrijkste ‘universele’ methyldonor (donor van CH3-groepen) bij methyleringsreacties in het lichaam, speelt een belangrijke rol in de zwavelstofwisseling en is een voorloperstof van glutathion, de belangrijkste intracellulaire antioxidant. SAMe is onder meer betrokken bij de aanmaak van DNA en RNA, fosfolipiden, carnitine, taurine, cysteïne, creatine, polyamines, hormonen en neurotransmitters (serotonine, dopamine, noradrenaline). SAMe stimuleert de synthese van kraakbeen en bindweefsel en ondersteunt het immuunsysteem. Ook bevordert SAMe een optimale vloeibaarheid van celmembranen, onder meer in de hersenen.
SAMe wordt met name in de lever gemaakt uit het essentiële aminozuur methionine en ATP (adenosinetrifosfaat). De synthese van SAMe neemt met het ouder worden geleidelijk af. Onder verschillende omstandigheden kan het goed zijn extra SAMe in te nemen in de vorm van een voedingssupplement.
Bronnen
Methionine is aanwezig in eieren, vis, schaaldieren, vlees, gevogelte, zuivel, noten, zaden, soja en granen. SAMe komt niet in voeding voor en is uitsluitend in supplementvorm beschikbaar.
Indicaties
- Depressie
- Osteoartritis
- Fibromyalgie
- Leverziekten, galstuwing tijdens zwangerschap (intrahepatische cholestase), ondersteuning leverontgifting
- Veroudering (afname endogene SAMe synthese)
- Dementie(preventie)
- Functionele buikpijn bij kinderen
- ADHD
- Perifere neuropathie door hiv/aids
Contra-indicaties
- Operatie (stop met het gebruik van SAMe twee weken voorafgaande aan een operatie)
- Bipolaire stoornis
- Migraine
- Hemofilie
- Ziekte van Parkinson
- Gebruik van antistollingsmiddelen/plaatjesremmers
Gebruiksadviezen
- Algemene adviesdosering: 200-1600 mg/dag buiten de maaltijd (minimaal een half uur voor, of twee uur na de maaltijd) met ruim water innemen.
- (Majeure) depressie: 800-1600 mg/dag
- Osteoartritis: 400-1200 mg/dag
- Fibromyalgie: 200-800 mg/dag
- Leverziekten: 600-1200 mg/dag
- ADHD: tot 2400 mg/dag (alleen onder medische supervisie)
- Functionele buikpijn bij kinderen: 200-1400 mg/dag (alleen onder medische supervisie)
De dosis wordt het beste geleidelijk opgebouwd, ook om maagdarmklachten te voorkomen. SAMe alleen overdag innemen; gebruik van SAMe in de avond kan bij sommige mensen tot slaapproblemen leiden.
Interactie
- Gebruik SAMe uitsluitend in combinatie met tricyclische antidepressiva, SSRI’s of andere medicijnen die de serotoninespiegel verhogen (waaronder tramadol, meperidine) onder begeleiding van een arts, vanwege het risico van te snelle serotoninestijging en te hoge serotoninespiegel (serotoninesyndroom). Wees ook voorzichtig met het combineren van SAMe met 5-HTP (5-hydroxytryptofaan) of sint janskruid. Combineren kan gunstig zijn, maar dit dient zorgvuldig te worden gemonitord. Het combineren van SAMe met MAO-remmers wordt afgeraden.
- Betaïne versterkt de antidepressieve werking van SAMe.
- Suppletie met hoge doses niacine (vitamine B3) is geassocieerd met depletie van S-adenosylmethionine in de lever. Overweeg suppletie met SAMe bij gebruik van hoge doses niacine.
- SAMe en betaïne versterken de werkzaamheid van gepegyleerd interferon-α bij chronische hepatitis C.
- Betaïne (trimethylglycine) versterkt de antidepressieve werking van SAMe. Overweeg gecombineerde suppletie van SAMe en betaïne.
- SAMe werkt in sterke mate samen met foliumzuur, vitamine B12 en vitamine B6. Voldoende inname van B-vitamines naast SAMe is wenselijk.
- SAMe beschermt de lever tegen beschadiging door onder meer cytostatica, alcohol en acetaminofen.
- SAMe speelt een rol bij de intracellulaire activering van thiopurines (waaronder azathioprine, 6-mercaptopurine) en verlaagt mogelijk toxiciteit van thiopurines.
- SAMe ondersteunt de werking van ursodeoxycholzuur of chenodeoxycholzuur en verlaagt mogelijk toxiciteit van deze medicijnen.
- SAMe ondersteunt de lever- en galfunctie bij gebruik van de anticonceptiepil.
- SAMe heeft een onvoorspelbare invloed op de werking van levodopa; SAMe is vooralsnog gecontraïndiceerd bij de ziekte van Parkinson.
- Er zijn aanwijzingen dat SAMe beschermt tegen toxiciteit van hoge doses (anorganisch) selenium.
- SAMe zou de werking van antistollingsmiddelen of plaatjesremmers kunnen versterken; gelijktijdig gebruik wordt voorzichtigheidshalve afgeraden.
Veiligheid
SAMe is veilig in de geadviseerde doseringen. Belangrijk is om rekening te houden met contra-indicaties en mogelijke interacties. Gebruik hoge doseringen bij voorkeur onder supervisie van een deskundige.
Literatuur
1. Bottiglieri T. S-Adenosyl-L-methionine (SAMe): from the bench to the bedside--molecular basis of a pleiotrophic molecule. Am J Clin Nutr. 2002;76(5):1151S-7S.
2. Di Pierro F et al. Role of betaine in improving the antidepressant effect of S-adenosyl-methionine in patients with mild-to-moderate depression. J Multidiscip Healthc. 2015;8:39-45.
3. Mischoulon D et al. Role of S-adenosyl-L-methionine in the treatment of depression: a review of the evidence. Am J Clin Nutr. 2002;76(5):1158S-61S.
4. Soeken KL et al. Safety and efficacy of S-adenosylmethionine (SAMe) for osteoarthritis. J Fam Pract. 2002;51(5):425-30.
5. De Silva V et al. Evidence for the efficacy of complementary and alternative medicines in the management of osteoarthritis: a systematic review. Rheumatology (Oxford). 2011 May;50(5):911-20.
6. Mato JM et al. S-adenosylmethionine metabolism and liver disease. Ann Hepatol. 2013;12(2):183-9.
7. Guo T et al. S-adenosyl-L-methionine for the treatment of chronic liver disease: a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2015;10(3):e0122124.
8. Porter NS et al. Alternative medical interventions used in the treatment and management of myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome and fibromyalgia. J Altern Complement Med. 2010;16(3):235-49.
9. Sarac AJ et al. Complementary and alternative medical therapies in fibromyalgia. Curr Pharm Des. 2006;12(1):47-57.
10. Varela-Rey M et al. S-adenosylmethionine levels regulate the schwann cell DNA methylome. Neuron. 2014;81(5):1024-1039.
11. Roncaglia N et al. A randomised controlled trial of ursodeoxycholic acid and S-adenosyl-l-methionine in the treatment of gestational cholestasis. BJOG. 2004;111(1):17-21.
12. Shea TB et al. S-adenosyl methionine: a natural therapeutic agent effective against multiple hallmarks and risk factors associated with Alzheimer's disease. J Alzheimers Dis. 2008;13(1):67-70.
13. Pellow J et al. Complementary and alternative medical therapies for children with attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD). Altern Med Rev. 2011;16(4):323-37.
Terug
